Przed
odzyskaniem niepodległości
W czasie zaboru
rosyjskiego, na przełomie XIX i XX wieku, na terenie Strupina Dużego
funkcjonowała szkoła elementarna. Szkoła w czasie zaborów znajdowała się pod
opieką władz cerkwi prawosławnej w Chełmie i służyła celom rusyfikacyjnym
Chełmszczyzny. Drewniany budynek szkoły w 1959 r. znajdował się w stanie
rozsypki.
Po
II wojnie światowej
Rozpoczęto budowę
nowej szkoły – Pomnika Tysiąclecia Państwa Polskiego. W czasie budowy siedmioklasowa,
około stuosobowa szkoła funkcjonowała w
chatach wiejskich, nienadających się na pomieszczenia dla szkoły. Uczyło w niej
trzech nauczycieli. Liczba dzieci w wieku szkolnym była główną przyczyną budowy
nowej szkoły. Szóstego września 1959 r. nastąpiło uroczyste wmurowanie kamienia
węgielnego pod budowę szkoły. Akt erekcyjny podpisany przez zebranych i zalakowany
w butelce, wmurowany został we frontowym lewym węgle budynku mieszkalnego dla
nauczycieli. Uroczyste otwarcie szkoły odbyło się 8 stycznia 1961 r.
Od chwili oddania
nowej szkoły do użytku, ożywiła się praca kulturalna i oświatowa we wsi. Wszystkie
zebrania wiejskie oraz spotkania organizacji społecznych i politycznych
odbywały się w budynku szkolnym. Raz w tygodniu do szkoły przyjeżdżało kino.
Oprócz tego prowadzony był uniwersytet powszechny, który cieszył się dużą
frekwencją. Zajęcia prowadzone były przez fachowców z różnych dziedzin wiedzy,
a głównie z rolnictwa.
W tym czasie
działa aktywnie bibliotekarz Jan Biernacki, który wystosował ogólnopolski apel
z prośbą o przekazywanie książek na rzecz biblioteki w Strupinie Dużym. Spotkał
się on z życzliwą reakcją ofiarodawców. Dzięki temu znacznie powiększyły się
zbiory biblioteki. Z inicjatywy Jana Biernackiego nadano szkole imię Władysława
Broniewskiego.
Po
1989 roku
Czternastego
kwietnia 1993 r. nastąpiła rozbudowa szkoły w Strupinie Dużym. Inwestycja
rozpoczęła się dzięki p. dyrektor Wiesławie Greniuk i była wspomagana przez
Komitet Rozbudowy Szkoły, rodziców, a także uczniów, którzy pomagali przy
rozładunku cegieł. Inwestycja była w dużej mierze finansowana przez Urząd Gminy Chełm w
Pokrówce.
Pierwszego
września 1994 r. miało miejsce uroczyste oddanie części dydaktycznej szkoły do
użytku.
Początek roku
szkolnego 1998/1999 był w naszej szkole szczególnie uroczysty. Odbyła się wtedy
gminna inauguracja roku szkolnego, połączona z oficjalnym oddaniem do użytku
sali gimnastycznej, której budowa rozpoczęła się w 1995 r.
Pierwszego lutego
2005 r. nastąpiło uroczyste otwarcie szkolnej stołówki.
Związani
ze szkołą
Z życiem szkoły
związana jest postać poetki Pauliny Hołyszowej. Urodzona 4 lipca 1892 r. w
Strupinie Dużym, zmarła 7 października 1975 r. Całe życie spędziła w rodzinnej
wsi, pracując na roli. Była samoukiem, czytać nauczyła się na książeczce do
nabożeństwa, otrzymanej od ojca Józefa Hurko, a pisać, od sąsiada Mikołaja
Nowosada. Jej dom w Strupinie Dużym był ośrodkiem życia kulturalnego całej wsi
i okolicy. Nazywano ją Ciotką Pauliną. Po wojnie uczestniczyła w życiu
społeczno-kulturalnym swojej wsi, angażując się m.in. w budowę nowej szkoły w
Strupinie Dużym oraz szosy i świetlicy wiejskiej. W wieku dwudziestu czterech
lat zaczęła pisać wiersze oraz malować akwarelami widoczki rodzinnej wsi i
najbliższej okolicy. Jej twórczość poetycką odkryto i doceniono dopiero w
latach 60. Widowisko obrzędowe pt. „Nasze wesele” zostało sfilmowane przez
Amatorski Klub Filmowy Miś z Chełma, który otrzymał za niego nagrodę na
Festiwalu Filmów Amatorskich. Za twórczość poetycką otrzymała wiele nagród, jej
dorobek literacki cieszy się wielką popularnością. Utwory poetyckie i „Nasze wesele” były publikowane kilkukrotnie.
